Anopheles (Anopheles) algeriensis Theobald 1903
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Θεωρείται εξώφιλο είδος, που διημερεύει στην πυκνή βλάστηση και την αυγή ή το σούρουπο επιτίθεται εύκολα στους ξενιστές του, που είναι ο άνθρωπος και τα ζώα. Τα τέλεια του An. algeriensis σπάνια εισέρχονται στα σπίτια ή τους χώρους που διαμένουν τα ζώα. Αν και εύκολα μπορεί να μολυνθεί εργαστηριακά με το πλασμώδιο της ελονοσίας εντούτοις θεωρείται δευτερεύων ξενιστής της ελονοσίας, επειδή είναι εξώφιλο και ζωόφιλο είδος και σπάνια επιτίθεται στον άνθρωπο.
Εστίες ανάπτυξης
Χαντάκια, κανάλια
Anopheles (Anopheles) claviger s.s. (Meigen) 1804
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Είναι ζωόφιλο είδος και οι ξενιστές του είναι μεγάλα κατοικίδια ζώα. Είναι δυνητικός διαβιβαστής της ελονοσίας αν και λόγω της ζωοφιλίας του δεν θεωρείται μεγάλης υγειονομικής σημασίας για τη χώρα μας.Τα τέλεια θηλυκά δεν μπαίνουν εύκολα στα σπίτια ή στους στάβλους, αλλά βρίσκονται στην ύπαιθρο.
Εστίες ανάπτυξης
Χαντάκια, κανάλια, ρέματα, εποχικές υδατοσυλλογές.
Aedes (Stegomyia) albopictus Skuse 1895
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Οι προνύμφες του αναπτύσσονται σε μικρές φυσικές ή τεχνητές συλλογές νερού. Τα ακμαία πετάνε σε μικρή απόσταση (συνήθως < 100 μ.) από την εστία ανάπτυξης των προνυμφών στο νερό. Θεωρείται εξώφιλο και επιθετικό είδος κουνουπιού που δραστηριοποιείται την ημέρα. Επιτίθεται κυρίως στον άνθρωπο αλλά και σε άλλα θηλαστικά ή περιστασιακά και σε πτηνά. Τα αυγά του αντέχουν στην ξηρασία, γεγονός που διευκολύνει τη μεταφορά τους σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι ικανός διαβιβαστής πολλών αρμποϊών, με κυριότερο τον ιό του Δάγκειου πυρετού και τον ιό Chikungunya, καθώς και της διροφιλάριας του σκύλου.
Εστίες ανάπτυξης
Ελαστικά, ανθοδοχεία, πιατάκια γλαστρών, μικρά δοχεία που συγκρατούν νερό, φρεάτια, κουβάδες, δοχεία και άλλες μικρές συλλογές
Anopheles (Anopheles) maculipennis s.s. Meigen 1818
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Είναι έντονα ζωοδίαιτο είδος, με κάποια ιδιαίτερη προτίμηση στα βοοειδή αλλά και στους χοίρους και τα κοτόπουλα. Σε περίπτωση όμως έλλειψης σχετικών ξενιστών νύσσει περιστασιακά και ανθρώπους. Τα τέλεια θηλυκά άτομα γενικά δεν προτιμούν τον άνθρωπο ως ξενιστή. Είναι δυνητικός διαβιβαστής της ελονοσίας και παρά τη ζωοφιλία του, στο παρελθόν έχει θεωρηθεί σημαντικός παράγων για τη μετάδοση της ασθένειας αυτής, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Επίσης θεωρείται και ικανός διαβιβαστής του ιού του Δυτικού Νείλου.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, εστίες με οργανικό φορτίο, συλλογές από στάβλους – πτηνοτροφεία, συλλογές από οικίες και άλλα κτίσματα.
Anopheles (Anopheles) sacharovi Favre 1903
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Είναι έντονα ανθρωπόφιλο είδος και θεωρείται ο κυριότερος διαβιβαστής της ελονοσίας, από όλα τα είδη του An. maculipennis complex για τις Μεσογειακές χώρες και φυσικά για την Ελλάδα. Διαχειμάζουν ως τέλεια έντομα, συνήθως σε καταλύματα ζώων. Τα τέλεια θηλυκά εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας κυρίως στους στάβλους και στις οικίες ενώ το βράδυ απομακρύνονται. Περιστασιακά μπορεί να βρεθούν να διημερεύουν στην ύπαιθρο, σε κοιλότητες δέντρων, κάτω από γέφυρες ή σε κοιλότητες βράχων. Για την αναζήτηση αίματος τα θηλυκά μπορούν να εξαπλωθούν έως και 3,5 χλμ. μακριά από τις εστίες ανάπτυξης των προνυμφών τους.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, εποχικές υδατοσυλλογές.
Aedes (Stegomyia) cretinus Edwards 1921
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου στοιχεία εκτός από το γεγονός ότι είναι ανθρωπόφιλο και επιθετικό κουνούπι που νύσσει και κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνήθως το σούρουπο και κυρίως εκτός των οικιών.
Εστίες ανάπτυξης
Εστίες με οργανικό φορτίο, δοχεία με μεγάλο άνοιγμα, δοχεία με στενό άνοιγμα, φυσικές κοιλότητες βράχων-δένδρων.
Ochlerotatus (Ochlerotatus) caspius (Pallas) 1771
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Θεωρείται αγροδίαιτο είδος όπου όμως εύκολα νύσσει ανθρώπους και ζώα, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα, αλλά συνήθως είναι πιο δραστήριο κατά το σούρουπο. Όταν εμφανίζονται υψηλοί πληθυσμοί του είδους, εισέρχονται στα σπίτια καθώς και στους στάβλους ή υπόστεγα βοοειδών ενώ για αναζήτηση αίματος μπορεί να διανύσει και αποστάσεις μέχρι και 10 χιλιόμετρα από τις εστίες ανάπτυξης των προνυμφών του (έχουν αναφερθεί αποστάσεις έως και 40 χιλιόμετρα).
Ως προς την υγειονομική του σημασία, έχουν αναφερθεί απομονώσεις από φυσικούς πληθυσμούς του είδους αυτού διαφόρων παθογόνων όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο ιός Tahyna και το βακτήριο Francisella tularensis που προκαλεί τουλαραιμία.
Εστίες ανάπτυξης
Παράκτιες υφάλμυρες εστίες, χαντάκια, κανάλια, εποχικές υδατοσυλλογές.
Ochlerotatus (Ochlerotatus) detritus (Pallas) (Haliday) 1833
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Είναι χαρακτηριστικά εξώφιλο είδος και τα θηλυκά επιτίθενται εύκολα σε ανθρώπους ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Γενικά όμως είναι πιο δραστήρια το σούρουπο όπου συχνά επιδεικνύουν έντονα επιθετική συμπεριφορά και έχουν επίμονο τσίμπημα. Έχουν μεγάλη ακτίνα διασποράς (έως και 20 χιλιόμετρα) και συχνά μπορούν να επισκεφθούν για αναζήτηση τροφή κατοικημένες περιοχές που βρίσκονται μακριά από τις εστίες ανάπτυξής τους. Εκτός από την όχληση, είναι δυνητικός διαβιβαστής και αρκετών αρμποϊών.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, παράκτιες υφάλμυρες εστίες χαντάκια, κανάλια, εποχικές υδατοσυλλογές.
Culex (Maillotia) hortensis Ficalbi 1889
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Διαχειμάζουν στο στάδιο του τέλειου θηλυκού και την ημέρα παραμένουν σε σκοτεινά σημεία όπως στάβλοι αλλά ποτέ δεν παρατηρούνται μέσα στα σπίτια. Τα θηλυκά συνήθως δεν νύσσουν ανθρώπους.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα, εποχικές υδατοσυλλογές, εστίες με οργανικό φορτίο.
Culex (Barraudius) modestus Ficalbi 1889
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Συνήθως, δεν μπαίνουν σε σπίτια, αλλά εύκολα νύσσουν ανθρώπους στο ύπαιθρο, συχνά την ημέρα και σε μέρη που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και στους ανέμους. Επειδή τα τέλεια εμφανίζονται από τις αρχές Ιουλίου αλλά και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, προκαλούν σοβαρή ενόχληση σε ορισμένες περιοχές, ιδιαίτερα αργά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο όπου τα τέλεια των Aedes και Ochlerotatus έχουν εξαφανιστεί. Η ακτίνα διασποράς του από της εστίες ανάπτυξης προνυμφών, εάν υπάρχει ανάγκη για εξεύρεση τροφής, θεωρείται ότι είναι περίπου 800 μέτρα.
Ως προς την υγειονομική του σημασία αξίζει να αναφερθεί ότι είναι διαβιβαστής των ιών Tahyna και Lednice ενώ έχει επίσης αναφερθεί και ως δυνητικός ξενιστής του ιού του Δυτικού Νείλου και της διροφιλάριας του σκύλου Dirofilaria sp. Επίσης, φυσικοί πληθυσμοί του έχουν βρεθεί μολυσμένοι με το βακτήριο Francisella tularensis, της τουλαραιμίας.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα, εποχικές υδατοσυλλογές.
Culex (Culex) pipiens Linnaeus 1758
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Κατέχει παγκοσμίως σημαντικό ρόλο λόγω της ανθρωποφιλίας και της παγκόσμιας διασποράς του όσο και της ικανότητάς του στη μετάδοση σημαντικών αρμποϊών και άλλων ασθενειών (Lundström 1999). Μία από τις σημαντικότερες ασθένειες από τις οποίες μπορεί να μεταδώσει και θεωρείται πρωταρχικής σημασίας διαβιβαστής είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου ο οποίος εμφάνισε επιδημία και στη χώρα μας το 2010 (βλ. κεφάλαιο 1.3.1.2.). Άλλοι σημαντικοί αμποϊοί που μπορεί να μεταδώσει είναι οι ιοί Sindbis, Rift Valley και Tahyna που προσβάλουν τον άνθρωπο και τα κατοικίδια ζώα, καθώς και τη φιλαρίαση του σκύλου (Dirofilaria immitis) που τυχαία μπορεί να προσβάλλει και τον άνθρωπο.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα, μόνιμες λιμνούλες, δεξαμενές κλπ φρεάτια, πηγάδια, εποχικές υδατοσυλλογές, εστίες με οργανικό φορτίο, δοχεία με μεγάλο άνοιγμα, δοχεία με στενό άνοιγμα, φυσικές κοιλότητες βράχων-δένδρων.
Culex (Barraudius) pusillus Macquart 1850
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Εμφανίζονται στην ύπαιθρο και ποτέ στα σπίτια ή στους στάβλους και πιθανώς, δεν τρέφεται με ανθρώπινο αίμα.
Εστίες ανάπτυξης
Παράκτιες υφάλμυρες εστίες.
Culex (Neoculex) territans Walker 1856
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Επανεμφανίζονται μετά από τη διαχείμαση νωρίς την άνοιξη και οι πρώτες προνύμφες εμφανίζονται στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου μέχρι τον Σεπτέμβριο. Ο πληθυσμός τους φτάνει στο μέγιστο αργά το καλοκαίρι.
Δεν είναι γνωστό αν νύσσουν τον άνθρωπο, αλλά είναι γνωστό ότι τρέφονται κυρίως σε αμφίβια, ιδιαιτέρα σε βατράχους του γένους Rana sp., ερπετά και πτηνά.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα, εποχικές υδατοσυλλογές, εστίες με οργανικό φορτίο, δοχεία με στενό άνοιγμα.
Culiseta (Culiseta) annulata (Schrank) 1776
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Επιτίθενται εύκολα σε ανθρώπους και ζώα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά το καλοκαίρι επιδεικνύουν και νυκτόβια συμπεριφορά με αποτέλεσμα συχνά να εισέρχονται σε σπίτια και στάβλους, για να τραφούν με αίμα ανθρώπων ή οικόσιτων ζώων.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, φρεάτια, πηγάδια, εποχικές υδατοσυλλογές.
Culiseta (Allotheobaldia) longiareolata (Macquart) 1838
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Θεωρούνται ζωόφιλα, και σπάνια νύσσουν ανθρώπους, κυρίως στο ύπαιθρο καθώς δεν εισέρχονται εύκολα στα σπίτια. Θεωρούνται σημαντικοί διαβιβαστές παρασίτων του αίματος των πτηνών
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα μόνιμες λιμνούλες, δεξαμενές κλπ, φρεάτια, πηγάδια, εποχικές υδατοσυλλογές, εστίες με οργανικό φορτίο, δοχεία με μεγάλο άνοιγμα, δοχεία με στενό άνοιγμα, φυσικές κοιλότητες βράχων-δένδρων.
Uranotaenia (Pseudoficalbia) unguiculata Edwards 1913
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Προτιμούν το αίμα ποικιλοθέρμων ζώων και σπάνια τρέφονται με αίμα ανθρώπων και θηλαστικών, αν και έχει αναφερθεί ότι μπορούν να το κάνουν.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα.
Ochlerotatus (Ochlerotatus) zammitii (Theobald) 1903
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Πέρα από την όχληση, δεν είναι γνωστό εάν μπορεί να μεταδώσει κάποια ασθένεια στον άνθρωπο αλλά έχει αναφερθεί ότι μεταδίδει την ελονοσία των πτηνών (Plasmodium relictum).
Εστίες ανάπτυξης
Παράκτιες υφάλμυρες εστίες.
Culex (Culex) theileri Theobald 1903
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Θεωρούνται κυρίως ζωόφιλα, αλλά μπορεί να νύξουν και τους ανθρώπους, στα σπίτια ή στο ύπαιθρο.
Είναι γνωστό ότι μπορεί να μεταδώσει τον ιό του πυρετού Rift Valley και τη διροφιλάρια του σκύλου ενώ από φυσικούς πληθυσμούς του είδους έχουν απομονωθεί και οι ιοί του Δυτικού Νείλου και Sindbis.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, ρέματα, εποχικές υδατοσυλλογές.
Culiseta (Culiseta) subochrea (Edwards) 1921
Μήνες Εμφάνισης
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Θεωρούνται εξώφιλα και τρέφονται κυρίως από οικόσιτα ζώα αλλά έχει αναφερθεί να νύσσουν και τον άνθρωπο, κατά τη διάρκεια της μέρας και κυρίως στο ύπαιθρο μακριά από κατοικίες.
Εστίες ανάπτυξης
Έλη, βάλτοι, χαντάκια, κανάλια, φρεάτια, πηγάδια, εποχικές υδατοσυλλογές, εστίες με οργανικό φορτίο.